Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, 10-12 Nisan 2025 tarihlerinde birçok bölgede etkili olan şiddetli zirai donun tarım üreticileri üzerindeki etkilerini Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşıdı. Ün, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması talebiyle verdiği yazılı soru önergesinde, yaşanan iklimsel felaketin boyutlarının ve hükümetin bu konuda attığı ya da atmayı planladığı adımların kamuoyuyla paylaşılmasını istedi.
Ün, iklim değişikliğine bağlı olarak artan ekstrem hava olaylarının tarım sektörünü her geçen yıl daha fazla tehdit ettiğini vurgulayarak, “Çiftçilerin gelir kaybı sürdürülebilir üretimi riske atıyor. Tarımsal üretim 2025 sezonunda ağır darbe aldı. Özellikle meyve üretiminin yoğun olduğu bölgelerde ciddi kayıplar yaşandı. İlk tespitlere göre en az 36 ilde tarımsal zarar meydana geldi” dedi.
Milletvekili Ün, bu çerçevede Bakan Yumaklı’ya şu soruları yöneltti:
- 2025 yılı üretim sezonunda zirai don olayından etkilenen il sayısı kaçtır?
- Bu illerde zarar gören tarım arazisi miktarı ne kadardır?
- İl bazında zarar gören çiftçi sayısı kaçtır?
- Zirai don nedeniyle zarar gören tarımsal ürünler hangileridir?
- Ürün bazında üretim kaybı oranları ve tahmini ekonomik kayıplar ne kadardır?
- Bakanlık, 2021’deki kuraklık desteklerine benzer şekilde, bu yıl da dondan zarar gören üreticilere özel bir destek programı planlamakta mıdır?
- Destek ödemeleri ne zaman yapılacaktır?
- TARSİM kapsamında, dondan etkilenen ve sigortalı olan üretici sayısı nedir? Hasar oranları ürün bazında nasıl şekillenmiştir?
- Sigortalı üreticilere yapılması öngörülen toplam hasar tazminatı ne kadardır? Ödemeler için bir takvim belirlenmiş midir?
- Tarım ve Orman Bakanlığı, yaşanan bu afet sonrası Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan ek bütçe talebinde bulunacak mıdır?
- 2025 yılı tarımsal destek ödemeleri olağan takvimden önce yapılacak mıdır?
- Böyle bir planlama varsa, kamuoyuna açıklanacak mıdır?
- Don afetinden etkilenen bölgelerde yeniden üretimi teşvik etmek amacıyla tohum, fide, gübre gibi girdilere yönelik destekler sağlanacak mıdır?
- Hasar tespit çalışmaları tamamlanmış mıdır ve sonuçlar ne zaman açıklanacaktır?
- Üreticilerin Tarım Kredi Kooperatifleri ve bankalara olan borçlarının faizsiz olarak ertelenmesi için bir çalışma yürütülmekte midir?
Tarım sektörünün giderek daha kırılgan hale geldiğini ve üreticinin belirsizlik içinde bırakılmaması gerektiğini belirten Ediz Ün, “Çiftçimiz yalnız bırakılmamalı. Etkilenen üreticilere acilen destek sağlanmalı, zararlar telafi edilmeli, üretim yeniden güvence altına alınmalıdır” ifadelerini kullandı.
