Somut Olmayan Kültürel Miras konusunda UNESCO – Paris merkezince akredite edilmiş olan Bursa UNESCO Derneği ve Osmangazi Belediyesi paydaşlığında, Balkan Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği, (BAL-GÖÇ), Lozan Mübadilleri Vakfı, Bursa Lozan Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Dernekleri destekleriyle Mübadele ve Mübadillerin Kültürel Mirası Paneli düzenlendi.
Osmangazi Gösteri Merkezi’nde düzenlenen panelde, 30 Ocak 1923’de Lozan Barış Anlaşması gereği Türkiye ve Yunanistan arasında gerçeklesen zorunlu göç sebebiyle yaşanan olumsuzluklar, çekilen zorluklar, geride bırakılan hayatlar, zorunlu göçü oluşturan koşullar ve bu koşulların ekonomik, politik nedenleri, göçmen haklarının korunması, iskan zorunluluğu, göçün sosyo-kültürel etkileri, mübadillerin kültürel mirasları, mutfak, giysi, müzik ve ritüel kültürleri konuşuldu.
Panelde, mübadelenin pek çok yönden incelenmesi ve akademik çalışmalara kaynak olması hedefleniyor. Düzenlenen panele Osmangazi Belediye Başkan Yardımcısı Tolga Kornoşor, Bursa UNESCO Derneği Başkanı İlker Özaslan, eski Milli Savunma Bakanı Turan Tayan, CHP Bursa Milletvekili Hasan Öztürk, BAL-GÖÇ Başkanı Emin Balkan, Bursa Büyükşehir Başkan Vekili Baran Güneş, Rumelisad Vakfı başkanı,Balkantürksiad Başkan vekili, çeşitli STK Başkan ve temsilcileri, Lozan Mübadili ailelerin torunları ve yurttaşlar katıldı.
İlker Özaslan Moderatörlüğünde gerçekleşen panelde Prof. Dr. Kemal Arı, Prof. Dr. Özlem Doğuş Varlı, Lozan Mübadilleri Vakfı Genel Sekreteri Esat Halil Ergelen, Araştırmacı Yazar Aycan Yılmaz, Mutfak Araştırmacısı Yazar Ramazan Başan, mübadele ve mübadillerin kültürel mirasını pek çok yönüyle konuştu.
“Genç Türkiye Cumhuriyeti, mübadelenin altından büyük bir başarıyla çıktı”
Bursa UNESCO Derneği Başkanı İlker Özaslan, Panelin açılış konuşmasında “Mübadele, Cumhuriyet’in ilk kurulduğunda devraldığı çok büyük bir yüktü, genç Türkiye Cumhuriyeti, bunun altından büyük bir mağfiretle kalktı, bugüne kadar mübadele konusunda bir çok panel, sempozyum, konferans ve söyleşi yapıldı. Biz UNESCO Derneği olarak panele kültürel miras gözüylede bakmak istiyoruz. Mübadillerin Yunanistan’a giden ve oradan gelen mübadillerin hala sürdürmekte olduğu ve kaybettikleri yaşam, müzik, mutfak, giysi ve adet görenek kültürlerini, panelde aktarmaya çalışacağız” dedi.
“Allah bir daha hiçbir ülkeye zorunlu göç ve mübadil anıları yaşatmasın”
Belediye Başkan Yardımcısı Tolga Kornoşor, “Bu panelin benim için ayrı bir önemi var; ben de Lozan Mübadili bir ailenin torunuyum. Büyük Önder Atatürk’ün Lozan Mübadelesi sayesinde oradaki Türkleri buraya getirmesi, burada ki Rumları da memleketlerine mübadil etmesi, iç barışın sağlanmasında ve Anadolu’nun tekrar Türkleşmesinde önemli bir etken oldu. O günü yaşayanlar, acıları çekenler yalnızca Türkler değil, mübadil olmuş Yunanlılar da üzüntüler yaşadı. Büyük Önder Atatürk’ün Yurtta Sulh Cihanda Sulh, sözünün üzerine dünyada bir başka söz olduğunu düşünmüyorum. Allah bir daha hiçbir ülkeye zorunlu göç mübadil anıları yaşatmasın” diye konuştu.
“Zorunlu göç yüreklerde bitmeyen 100 yıllık bir sızı”
CHP Bursa Milletvekili Hasan Öztürk ise “Bursa’nın mübadillerini, somut olmayan kültürel mirası, yaşananları, yaşananların bize hissettirdiklerini, kazandırdıklarını ve kaybettirdiklerini konuştuğumuz bu anlamlı panel için katkısı olan herkese çok teşekkür ediyorum. Göç, mübadele ve zorunlu göç yüreklerde bitmeyen 100 yıllık bir sızı. Şimdi hepimiz resimlere bakıyoruz. Resimlere baktığımızda yüzlerce yıllık geçmişimizi, sahip olduğumuz kültür ve mirası, iki bohçaya sığdırarak ne şartlarda ve ne acılarla geldiğimizi görüyoruz” ifadelerini kullandı.
“Tarım ve ticaretin gelişmesinde mübadil göçmenlerinin büyük katkıları olmuştur”
BAL-GÖÇ Başkanı Emin Balkan, “1877 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan bu tarafa hala göç alıyoruz. Sadece Balkanlar ve Selanik çevresinden buraya gelenler değil, Türkiye’den Yunanistan’a giden, ana dili Türkçe olan ve Yunanca hiç bilmeyen Ortodoks Türkler de vardı. O aileler hala bizleri kendilerine yakın görüyorlar. Bunun yanında Rumlarda göç ettiler; ama onlarında gönül bağı var. Anadolu’nun Türkleştirilmesinde, tarım, ziraat ve ticaretin gelişmesinde, mübadil göçmenlerinin çok büyük katkıları olmuştur” diye konuştu.
“Yaşadığımız bu acıları hep beraber nasıl tatlıya çevirebiliriz”
Bursa Büyükşehir Başkan Vekili Baran Güneş, “Bu topraklar acıların birleştiği ve sürgün edildiği topraklar. Türkiye’nin her bir noktasında acılar yaşanmış. Ben bir mübadil damadı olarak bunu çok yakından hissediyorum. Hep beraber yaşadığımız bu acıları nasıl tatlıya çevirebiliriz, geleceğin mirasını daha güzelleştirebiliriz ve yaşanan acıları geleceğe nasıl kültürel farklılık zenginlik olarak oluşturabiliriz; işte bunun mücadelesini vereceğiz” dedi.
Panel 3.5 saat sürdü, panelde lozan Mubadilleri Vakfı Mudanya temsilciliği üyelerinin Girit Dantelleri koleksiyonu, Bursa Lozan Mübadilleri Derneğinin mübadele de gelen Giysiler koleksiyonu sergilendi , verilen arada izleyicilere Girit kurabiyesi ‘’ Trivira ‘’ ikram edildi.
