-İYİ Parti Bursa Milletvekili Yüksel Selçuk Türkoğlu, ülke genelinde yaşanan ve İznik başta olmak üzere Bursa’nın tüm ilçelerinde üreticiyi perişan eden don felaketinin neden olduğu büyük zarar ve yıkımı soru önergesiyle TBMM gündemine taşıdı.
Edinilen bilgilere göre bazı ürünlerde zarar oranının %100’e, bazı ürünlerde %80-90’lar seviyesinde olduğunun tespit edildiğini belirten Türkoğlu, sadece İznik genelinde toplam zarar miktarının yaklaşık 1 milyar TL düzeyinde olduğunun tahmin edildiğini vurgulayarak, Tarım ve Orman Bakanlığının cevaplandırmasını talep ederek, TBMM Başkanlığı’na verdiği soru önergesiyle 10 ayrı soru sordu.
Don afetinin, ürün kaybına ek olarak gübre, ilaç, budama ve bakım gibi ciddi girdi maliyetlerinin de altında ezildiğini vurgulayan Türkoğlu, devlet desteği olmaksızın bu yükün altından kalkmalarının imkânsız hale geldiğini vurgulayarak çiftçiye yönelik acil destek çağrısında bulundu.
İYİ Parti Bursa Milletvekili Selçuk TÜRKOĞLU’nun konu ile ilgili olarak Meclis’e verdiği soru önergesi şöyle:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA
Ülke genelinde yaşanan ve İznik başta olmak üzere Bursa’nın tüm ilçelerinde etkili olan aşırı soğuk hava dalgası ve don felaketinin tarımsal üretimimi ağır biçimde etkilemesiyle ilgili olarak; aşağıdaki sorularımın Tarım ve Orman Bakanı Sayın İbrahim YUMAKLI tarafından Anayasa’nın 98’inci ve İçtüzüğün 96’ncı maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim. 13-04-2025
Yüksel Selçuk TÜRKOĞLU
Bursa Milletvekili
İYİ Parti Bursa Milletvekili
“Çiftçimizin ekonomik olarak zaten güçlükle ayakta durduğu bir dönemde, ülke genelinde olduğu gibi Bursa’da da etkili olan aşırı soğuk hava dalgası ve don felaketi, başta İznik, Osmangazi(özellikle Ovaakça), Nilüfer, Yıldırım, Gürsu, Kestel, İnegöl, Keles, Harmancık, Orhaneli, Büyükorhan olmak üzere 17 ilçenin pek çok mahallesinde tarımsal üretimi ağır biçimde etkilemiştir.
Örneğin İznik’te özellikle 1. Derece etkilenen mahalleler arasında, İznik merkez, Karatekin, Kaynarca, Çiçekli, Dereköy, Hocaköy, Çamdibi, Dırazali, Sarıağıl, Yörükler ve Tacir Mahalleleri gelmiştir.
2. Derece etkilenen mahalleler arasında da Orhaniye, Ömerli, Elbeyli, İnikli, Çakırca, Boyalıca, Şerefiye, Çamoluk, Yenişerefiye, Çampınar, Mahmudiye ve Bayındır bulunmaktadır.
Bu bölgelerde yetişen erik, şeftali, nektarin, kivi, kiraz, üzüm, elma, armut, zeytin, gibi ürünlere ait meyve ağaçları henüz çiçek açmadan büyük oranda yanmıştır. Ayrıca dağ mahallelerinde yaban mersininde ve cevizde de büyük oranda zarar meydana gelmiştir.
İznik Ziraat Odası Başkanı Sayın Vedat Çakar’ın açıklamalarına göre,
İznik’te toplam 225.000 dönüm arazi bulunmaktadır. Bunun 140.000 dönümü zeytin ve meyve alanını, 20.000 dönümü merayı, 55.000 dönümünü de atıl araziden oluşmaktadır. Bu 140.000 dönüm ekim dikim arazisinin 120.000 dönümünde %50 ile %100 arası hasar meydana gelmiştir.
Bazı ürünlerde zarar oranı %100’e ulaşmış, genel zararın ise %90 seviyesinde olduğu tespit edilmiştir. Zarar gören alanlar drone ile havadan görüntülenmiş; toplam zarar miktarının yaklaşık 1 milyar TL düzeyinde olduğu tahmin edilmektedir.
Bu yıkıcı afetin ardından çiftçilerimiz, ürün kaybına ek olarak gübre, ilaç, budama ve bakım gibi ciddi girdi maliyetlerinin de altında ezilmekte; devlet desteği olmaksızın bu yükün altından kalkmaları imkânsız hale gelmektedir.
Bu kapsamda;
SORU 1- Ülkemiz geneli ile ilgili olarak ve özellikle de İznik ilçesi başta olmak üzere Bursa ve 17 ilçesinde yaşanan don felaketinin ardından, Bakanlığınız tarafından kesin hasar tespit çalışması yapılmış mıdır? Yapıldıysa, il il, ilçe ilçe, mahalle mahalle olmak üzere hangi ürünlerde ne kadarlık bir zarar tespit edilmiştir?
SORU 2- Ürün bazında özellikle erik, şeftali, nektarin, kiraz, elma, armut, üzüm, ceviz, kivi, zeytin, incir vs. başta olmak üzere ne kadar alan etkilenmiş, bu ürünlerin ekonomik karşılığı ne kadardır? Tespitlere göre her bir ürün için kayıp miktarı ayrı ayrı ne kadar olmuştur?
SORU 3- Hasar oranı %90’lara, bazı ürünlerde %100’e varan İznik gibi yerlerde, bölge çiftçisine yönelik herhangi bir destek paketi hazırlanmış mıdır? Hazırlandıysa ne zaman ilan edilecektir?
SORU 4- Don nedeniyle ürün alamayacak üreticilerin tarım kredileri, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan borçları ertelenecek midir? Ertelenecekse süre ve kapsam nedir?
SORU 5- Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) üzerinden bu felaketten etkilenen çiftçilerin zararlarını karşılama yönünde herhangi bir çalışma başlatılmış mıdır? Başlatılmadıysa gerekçesi nedir
SORU 6- 2025 yılı için bölgedeki çiftçilerin prim borçları, SGK yükümlülükleri ve elektrik-su gibi girdi kalemlerinde indirim ya da muafiyet sağlanması planlanmakta mıdır?
SORU 7- İznik ilçesi başta olmak üzere, Bursa ve 17 ilçesinde üreticilerin talep ettiği gibi bölgelerin “Afet Bölgesi” ilan edilmesi yönünde bir çalışma yürütülmekte midir?
SORU 8- Yine İznik örneğinde olduğu gibi don olaylarından sıklıkla etkilenen Bursa ve ilçelerindeki tarım bölgelerinde, erken uyarı sistemleri ve meteorolojik risk yönetimi için yeni bir yatırım veya destek planlaması var mıdır
SORU 9- Bakanlığınız tarafından, don ve kuraklık gibi afetlerde ortaya çıkan zararın minimize edilmesi için üreticilere yönelik eğitim, teknoloji desteği ve alternatif ürün yönlendirmeleri sağlanmakta mıdır
SORU 10- Bu kadar büyük çaplı bir tarımsal felaketin ardından Bakanlığınız ve bağlı kuruluşlarınızın; bu gibi afetlerdeki kayıplarının, mümkün olduğunca en alt limitte kalmasına yönelik aldığı veya alacağı pratik tedbir ya da çözümler nelerdir?”
